مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 17، زمستان 1381)

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOs) مدت هاست که شناخته شده، اما علت آن که مختل کننده عملکرد تخمدان می باشد، ناشناخته است. داروهایی که عملکرد تخمدان ها یا غدد فوق کلیوی را متاثر می سازند همانند درمان های نوروآندوکرین برای معالجه بیماران PCOs بکار می روند. این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی کنترل شده بر روی 60 بیمار مبتلا به PCOs مراجعه کننده به بیمارستان میرزا کوچک خان تهران در سال های 80-79 انجام شده است. به این ترتیب که آزمایشات هورمونی و همینطور درجه هیرسوتیسم برحسب (Freeman-Galloway score) و قطر متوسط تخمدانها برحسب میلی متر در روز سوم اولین قاعدگی، سه ماه و شش ماه بعد از شروع مطالعه انجام می شد. بیماران بطور اتفاقی به دو گروه 30 نفره تقسیم شدند که گروه اول تحت درمان با OCP و گروه دوم تحت درمان با GnRHa+OCPLD قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هر دو رژیم درمانی در کاهش آندروژن ها، کاهش درجه هیرسوتیسم و قطر متوسط تخمدان ها در طی شش ماه درمان موثر بودند. اما این کاهش در گروه دوم نسبت به گروه اول بطور معنی داری بیشتر بوده است. بطوری که در گروه دوم مقادیر تستوسترون، آندرستندیون، نسبت LH/FSH و قطر متوسط تخمدان ها و درجه هیرسوتیسم نسبت به گروه اول بطور معنی داری کاهش بیشتری داشته است. اطلاعات فوق در واقع از کارآیی بیشتر رژیم GnRHa+OCPLD نسبت به OCPLD به تنهایی در درمان بیماران PCOs حمایت می کند.

آفت دهانی، یکی از ضایعات شایع دهانی است که به صورت زخم های عود کننده بروز می کند عوامل مختلفی در اتیولوژی آفت دهانی از جمله، اختلالات ایمنی، نقائص خونی و استرس های روحی موثرند. برای درمان این ضایعات روش های گوناگونی از جمله استفاده از استروئیدها توصیه می شود. در این تحقیق نوعی چسب مخاطی معرفی شده که به تنهایی و همچنین به عنوان حامل استروئید برای درمان زخم آفتی دهان، مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه از نوع تجربی و به روش دوسوکور با نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتند: گروه اول (پیش آزمون)، شامل 20 نفر، که برای تعیین میزان چسبندگی و سایر عوارض جانبی چسب مخاطی، چسب بدون دارو دریافت کردند. گروه دوم نیز شامل 20 نفر، به عنوان مورد و شاهد با سابقه زخم آفتی مینور انتخاب شدند و طی دو دوره ابتلا به زخم آفتی، یک بار با چسب مخاطی بدون دارو (شاهد) و بار دیگر با چسب مخاطی حاوی دارو (مورد) تحت درمان قرار گرفتند. آنالیز آماری یافته ها با استفاده از آزمون student T-test انجام شد. در گروه پیش آزمون، مدت چسبندگی در همه افراد حداقل 20 دقیقه بود و هیچ طعم یا بو و عوارض خاصی گزارش نشد. در گروه مورد و شاهد، مدت زمان رسیدن به بی دردی و مدت زمان بهبودی کامل، تقریبا یکسان بود. مدت زمان بهبودی، در افراد گروه مورد و شاهد، بعد از درمان کوتاهتر از دوره های ابتلا قبل از درمان بود (P<0.000). از آنجایی که درد زخم آفتی معمولا به علت عفونت ثانویه و یا تحریک مکانیکی و شیمیایی می باشد، استفاده از چسب مخاطی به عنوان یک ماده پوشاننده و محافظ می تواند باعث بی دردی و تسریع مدت زمان بهبودی زخم آفتی دهان شود. وجود یا عدم تریامسینولون نیز، در چسب مخاطی تاثیری در کاهش درد و تسریع مدت زمان بهبودی زخم آفتی ندارد.

اغلب بیماران مبتلا به سرطان با ترکیبی از شیوه های درمانی که با توجه به نوع تومور، وسعت بیماری و وضعیت جسمانی آنان مشخص می شوند، تحت درمان قرار می گیرند و در این راستا نیاز به فراگیری راهکارهای عملی در رابطه با مواجهه با عوارض و ناتوانی های حاصل از آن و جلوگیری از بروز هرگونه تغییر در الگوی رندگی مددجو و به عبارتی گویاتر «نحوه مراقبت از خود» در بیماران سرطانی امری اجتناب ناپذیر است. با چنین دیدگاهی بررسی نیازهای آموزشی «مراقبت از خود» در بیماران سرطانی مراجعه کننده به مراکز درمانی خصوصی و دولتی شهر رشت در سال 1380 صورت گرفت. در این مطالعه جامعه پژوهش کلیه بیماران سرطانی مراجعه کننده جهت شیمی درمانی به مراکز خصوصی و دولتی شهر رشت بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای مشتمل بر 40 سوال در دو بخش مربوط به نکات مراقبتی طی جریان شیمی درمانی و نکات مراقبتی مربوط به زمان رادیوتراپی بود. 62% از بیماران در خصوص نکات مراقبتی مربوط به شیمی درمانی و 54% از نمونه ها در خصوص آگاهی نکات مراقبتی حین رادیوتراپی آگاهی در حد ضعیف داشتند که خود بیانگر نیاز آموزشی در حد بالای مددجویان در این رابطه است. همچنین در رابطه با تعیین ارتباط نیازهای آموزشی مددجویان با «شغل، سن، تحصیلات آنها» ارتباط معنی داری وجود نداشت. یافته های پژوهش نشان می دهد که مددجویان مبتلا به سرطان در هر سن، سطح تحصیلات و رده شغلی که باشند نیازمند «آموزش مراقبت از خود» می باشند.

یکی از عوارض شایع بروسلوز، تظاهرات اسکلتی آن می باشد. شناخت عوارض اسکلتی، منجر به تشخیص بموقع آن شده و از عمل جراحی بی مورد جلوگیری می شود. این مطالعه مقایسه ای به منظور شناخت انواع تظاهرات اسکلتی این بیماری در بابل انجام شده است. این مطالعه به روش آینده نگر بر روی بیماران مبتلا به عوارض اسکلتی بروسلوز که از سال 80-1377 به بخش عفونی و ارتوپدی بابل مراجعه نموده بودند، انجام شد. درگیری اسکلتی و یافته های آزمایشگاهی در پرسشنامه ثبت گردید. برای مقایسه نسبت های اعضا گرفتار در اطفال و بزرگسال از تست X2 و تست دقیق فیشر استفاده شد. 161 نفر (37.6%) از 431 نفر بیمار بروسلوزی، عوارض اسکلتی داشتند که 94 نفر (58.4%) مرد و 67 نفر (41.6%) زن بودند. میانگین سنی بیماران بزرگسال 17.6±34 سال و میانگین سنی بیماران اطفال 4.2±9.5 سال بود. 127 نفر (78.9%) بالاتر از 15 سال سن داشتند. آرتریت محیطی در 79 نفر (62%) بالغین دیده شد که در 48 نفر (37.8%) بصورت آرتریت منوآرتیکولر بود. آرتریت محیطی در 32 نفر (94%) کودکان دیده شد که در 26 نفر (76.5%) بصورت آرتریت یک مفصلی بود. آرتریت محیطی و درگیری مفصل زانو در اطفال بیشتر از بزرگسال بود (P<0.05) و اسپوندیلیت منحصرا در بالغین دیده شد (P<0.05). در 14 مورد (8.7%) تشخیص بروسلوز بعد از عمل جراحی داده شد. سرعت سدیمانتاسیون در 80.7% بیماران طبیعی بود و فاکتور روماتوئید در 15.5% بیماران مثبت بود. چون تظاهرات اسکلتی بروسلوز، با تظاهرات بیماری های روماتولوژیک و سپتیک شباهت دارد و با توجه به این که شایعترین تظاهرات در این بیماری بصورت آرتریت منوآرتیکولر است پیشنهاد می شود که در تشخیص افتراقی آرتریت منوآرتیکولر، بروسلوز نیز مطرح شود تا مواجهه با اشتباه تشخیص و درمان نگردیم.

حدود 50-25% خانم های نابارور و 10-3% خانم ها در سنین باروری به اندومتریوز مبتلا هستند. تشخیص قطعی اندومتریوز لاپاراسکوپی می باشد. در این بررسی فراوانی نسبی اندومتریوز، شدت بیماری و برنامه ریزی درمانی این بیماران بسته به شدت بیماری مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه به صورت سرشماری از اطلاعات پرونده 221 بیمار نابارور لاپاراسکوپی شده در طی سال های 80-1377 مراجعه کننده به مرکز فاطمه زهرا بابل انجام گرفت. از 221 بیمار تحت لاپاراسکوپی، 30 بیمار (13.6%) اندومتریوز داشتند که 63.3% مبتلا به اندومتریوز خفیف، 20% مبتلا به اندومتریوز متوسط و 16.7% مبتلا به اندومتریوز شدید بودند. میانگین سنی مبتلایان به اندومتریوز 5.13±5.74 سال بود. با درمان انتظاری 23.3% حاملگی اتفاق افتاد که 16.7% مبتلا به اندومتریوز خفیف، 3.3% با اندومتریوز متوسط و 3.3% با اندومتریوز شدید بودند. سن ازدواج، تعداد حاملگی و مسائل ژنتیکی در شیوع اندومتریوز نقش بسزایی دارند. برنامه ریزی درمانی اندومتریوز براساس شدت آن صورت گیرد و در موارد خفیف اندومتریوز، درمان انتظاری توصیه می شود.

یکی از معضلات در زمینه استفاده از آی.یو.دی به عنوان وسیله داخل رحمی پیشگیری از بارداری و خروج زودتر از موعد آن می باشد که میزان کارآیی و استفاده از آی.یو.دی را کاهش می دهد. این مطالعه به منظور تعیین عوامل موثر بر خروج قبل از موعد آی.یو.دی انجام گردید. این مطالعه براساس اطلاعات موجود از پرونده 385 نفر از زنان که در طی سال های 76-1370 در 11 مرکز بهداشتی درمانی روستایی بابل، آی.یو.دی گذاشته بودند، انجام گردید و وضعیت سرنوشت آنها تا پایان سال 1378 مورد پیگیری قرار گرفت. اطلاعات از پرونده تنظیم خانواده استخراج و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین (انحراف معیار) مدت استفاده از آی.یو.دی 36 ماه (24%) بود. از 385 نفر زنان مورد مطالعه در 263 نفر (62%) آی.یو.دی قبل از موعد مقرر خارج گردید. خونریزی (28.9%)، تمایل به حاملگی مجدد (19.8%) و عفونت (10.6%) از شایع ترین علل خروج نسبت به کل موارد خروج بوده اند. بیشترین میزان خروج (26%) و بیشترین دفع در سال اول اتفاق افتاد. براساس نتایج این مطالعه میزان خروج زودتر از موعد آی.یو.دی نسبتا بالا است و شایع ترین علت خروج، خونریزی، تمایل حاملگی مجدد و عفونت می باشد. بسیاری از موارد خارج شده اندیکاسیون خروج نداشته اند که نشان دهنده این امر است که بایستی در انتخاب افراد استفاده کننده از آی.یو.دی و نحوه گذاشتن آن دقت بیشتری انجام گیرد و در این خصوص آموزش لازم و مداوم به کارشناسان برنامه تنظیم خانواده ارائه گردد.

در سالهای اخیر طول عمر بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور بطور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است ولی علیرغم آن, عوارض درازمدت بیماری مشکلاتی را برای بیمار ایجاد می نماید که می توان به عوارض کبدی, قلبی و غیره ناشی از هموسیدروزیس اشاره نمود. در این مطالعه اثرات درازمدت بیماری بر روی بافت ریه با شدت عملکرد ریوی مورد سنجشن قرار میگیرد.
شایعترین اختلال اسپیرومتریک در بیماران تالاسمیک, الگوی تحدیدی بود و با مصرف دسفرال می توان از عوارض ریوی بیماری کاست.

گوش درد یک شکایت شایع بیماران در درمانگاه گوش و حلق و بینی می باشد و در گوش درد ارجاعی، معمولا ممکن است علت اصلی در سر و گردن بوده که بدلیل ارتباطات عصبی به گوش ارجاع می شود. این مطالعه به منظور شناخت تنوع گوش دردهای ارجاعی و تشخیص و درمان به موقع آن انجام گرفته است. این مطالعه بر روی بیماران با شکایت گوش درد مراجعه کننده به درمانگاه گوش و حلق و بینی بیمارستان شهید بهشتی بابل انجام شد. سن، جنس، مدت شروع و کیفیت درد، نتیجه معاینه، یافته های آزمایشگاهی و اقدامات درمانی قبلی که احیانا توسط اطبا قبلی انجام شده بود، برای 143 بیمار طی سال 1378 در پرسشنامه درج شد. از 143 بیمار تحت بررسی 46% از بیماران گوش درد ارجاعی داشتند که 40% مرد و 60% آنان را زنان تشکیل می دادند. علل گوش درد ارجاعی در این مطالعه بصورت استئوآرتریت مهره های گردن 15%، دندان عقل نهفته 21.2%، دندان مولار خراب 13.6% و اختلال در مفصل تمپورومندیبولار 13.6% بدست آمد. 6 درصد بیماران گوش درد ارجاعی به علت کانسر فارنکس داشتند. شایعترین علت گوش درد ارجاعی دندان عقل نهفته می باشد. حدود 45% از بیماران با گوش درد ارجاعی مشکل دندانی داشتند لذا توجه به وضعیت دندان ها در معاینه حائز اهمیت است. با توجه به اینکه کانسر نازوفارنکس، اروفارنکس و هیپوفارنکس یک علت برای گوش درد ارجاعی می باشد لازم است در مواردی که پاتولوژی در گوش وجود ندارد برای یافتن علت، دقت بیشتری شود.

مرحله نهایی بسیاری از بیماری های کلیوی، نارسایی مزمن کلیه است. این بیماران متحمل عوارض زیادی بویژه در سیستم قلبی عروقی می شوند. از آنجایی که بیش از نیمی از علل مرگ و میر در این بیماران عوارض قلبی است لذا شناخت بیشتر و رفع عوامل موثر توسط پزشکان در بهبود نسبی این بیماران موثر خواهد بود. در این مطالعه مقطعی 103 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که طی سال های 79-1377 در بیمارستان شهید بهشتی بابل همودیالیز می شدند از نظر عوارض قلبی بررسی گردیدند. اطلاعات مربوط به سن، جنس، مدت همودیالیز، دفعات همودیالیز در هفته، علائم بالینی، یافته های آزمایشگاهی، معاینه قلبی-عروقی، نوار قلبی، اکوکاردیوگرافی رنگی داپلر ثبت و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون Chi-square و t-test آنالیز شد. فراوانی نسبی یافته ها بشرح ذیل می باشد: نارسایی آئورت (19.4%)، تنگی آئورت (6.8%)، آهکی شدن دریچه آئورت (1.94%)، نارسایی میترال (55.33%)، نارسایی تریکوسپید (12.61%)، آهکی شدن میترال (3.88%)، مایع پریکاردی (18.4%)، هیپرتروفی بطن چپ (30.1%)، اختلال عملکرد سیستولیک بطن چپ (18.4%) و 84% بیماران با مایع پریکاردی آنمی شدید داشتند. 95 درصد بیماران پریکاردیال افیوژن کراتینین کمتر از 8 داشتند. شیوع نارسایی دریچه های میترال و آئورت، مایع پریکاردی، هیپرتروفی و نارسایی بطن چپ در بیماران با نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز بالاست. شیوع نارسایی میترال، تنگی آئورت و نارسایی آئورت در سنین بالای 50 سال بیشتر است

سرطان های پوستی یکی از شایع ترین بدخیمی های انسان می باشند. تشخیص بموقع و درمان مناسب آن منجر به کاهش مرگ و میر و عوارض آن می گردد. این مطالعه با هدف مشخص نمودن فراوانی انواع سرطان های پوستی در بابل انجام شد. این مطالعه بر روی کلیه بیمارانی که با ضایعات پوستی مزمن به درمانگاه جراحی پلاستیک مراجعه نموده بودند، انجام شد. ضایعات پوستی بطور کامل برداشته و به پاتولوژی فرستاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز گردید و برای مقایسه نسبت ها از تست X2 و تست دقیق فیشر استفاده شد. در طی این مدت 132 مورد سرطان پوستی شناخته شد. شایع ترین تومورهای پوستی BCC و SCC بودند و شایع ترین محل درگیری در ناحیه سر و صورت بود. از تعداد 132 مورد تومور مورد مطالعه 88 نفر (66.6%) بیش از 50 سال سن داشتند. بین زمان شروع ضایعه تا تشخیص در انواع سرطان ها رابطه معنی داری وجود نداشت. میانگین مدت زمان شروع بیماری تا تشخیص در BCC و SCC ملانوما به ترتیب 1.2±3.7، 1.3±2.96 سال و 1.3±3.2 سال بود. بین توزیع انواع بدخیمی ها برحسب جنس رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.04). بین انواع بدخیمی ها و عود بیماری نیز رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.00001). چون اکثر بیماران با سرطان پوستی بیش از 2 سال از شروع ضایعه مراجعه می کنند و چون بعضی از انواع سرطان های پوستی با تهاجم و دست اندازی به اعضا دیگر بدن همراهند پیشنهاد می شود که آموزش های لازم جهت مراجعه نمودن بموقع و جلوگیری از ایجاد عوارض آنها انجام شود.

مصرف زیاد و بی رویه مواد ضد میکروبی (آنتی بیوتیک ها و بیوسایدها)، در محیط بیمارستانی و اجتماع، منجر به ظهور مقاومت جدید باکتری ها به مواد ضد میکروبی می شود. این عوامل کد کننده، در ظهور، تکامل و کسب مقاومت، نقش اساسی و اصلی را بازی می کنند؛ که بوسیله مکانیسم های ترانس داکشن، کنژوگیشن و ترانس فورمیشن بین جمعیت های باکتریایی (باسیلوس ها، استافیلوکک ها) و منابع مختلف مانند خاک، گیاهان، حیوانات و انسان منتقل می گردند و نقش مهم و اساسی را در زنده بودن باکتری ها دارند. عوامل مقاومت چندگانه بین باکتری های یک گونه و گونه های مختلف منتقل می گردند. مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها، اندکی بعد از مصرف بالینی آنها ظاهر می گردد و عمر بعضی عوامل مقاومت خیلی قدیمی تر از تاریخ کاربرد بالینی آنهاست. روش های متعدد انتقال ژن و دیگر فاکتورها، نقش اساسی انفرادی و یا جمعی در تکامل و انتشار عوامل مقاومت ضد میکروبی جدید بین استافیلوکک ها و دیگر باکتری ها دارند؛ که منشا آنها می تواند خاک، گیاهان، حیوانات و انسان باشد. امید است که تحقیقات در میکروب شناسی بالینی منجر به کاهش ریسک انتشار عوامل مقاومت و باکتری های مقاوم چند دارویی در محیط های بیمارستانی و اجتماع در آینده گردد.

استئوم کوروئید تومور استخوانی خوش خیم و نادری است که در سنین بلوغ تا بالغین جوان مخصوصا در خانم ها شروع می شود و باعث کاهش دائمی دید در چشم مبتلا می گردد. گزارش مورد: بیمار دختر 16 ساله ای است که با کاهش دید چشم راست از حدود یک ماه پیش، مراجعه نمود. در معاینه دارای دید 3m انگشت شمار در چشم راست می باشد. در فوندوسکوپی توده زرد رنگی با حدود مشخص در ناحیه ماکولا در زیر رتین دیده می شود. اکوگرافی و آنژیوگرافی فلوئورستین موید استئوم کوروئید بود. درمانی انجام نشد. کوروئیدال استئوما را باید در تشخیص افتراقی ضایعات سفید-زرد رنگ ماکولا مد نظر قرار داد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Choroidal osteoma is a rare and benign osseous tumor that begins in adolescence age especilaly in youn females and causes to decrease vision premanently in involved eye.
CONCLUSION: Choroidal osteoma should be considered in differential diagnosis of yellow - white macular lesions